po połowie
  • zadebiutować

    8.07.2023
    8.07.2023

    Witam, czy przykładowe zdanie „W Polsce film zadebiutował 5 maja 2022 roku”, jest poprawne? Z góry dziękuję.

  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
  • dom publiczny
    2.05.2011
    2.05.2011
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia wyrażenia dom publiczny? Początkowo byłem przekonany, że to kalka z języka angielskiego, tam jednak wyrażenie to ma inne znaczenie ('tawerna', 'zajazd'), lecz w takim znaczeniu – ze znanych mi publikacji – odnotowuje je tylko Słownik warszawski, a i w nim znaczenie to zostało potraktowane jako drugorzędne i oznaczone kwalifikatorem „mało używane”. Zatem w jaki sposób powstało współczesne rozumienie tego wyrażenia?
  • edytorski ewenement
    15.05.2013
    15.05.2013
    Dzień dobry!
    Opracowuję tekst medyczny tłumaczony z języka angielskiego, w którym przy konkretnym zdaniu (słowie) zamieszczone są odnośniki do przypisów i – o zgrozo! – jest ich wiele! Taka ilość odnośników powoduje przesunięcie kropki kończącej zdanie, co wygląda dziwacznie (np.: „…niż z powodu katarakty i jaskry razem wziętych7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 17”). W dodatku cyfry odnośników nie są cyframi kolejno po sobie następującymi, więc nie mogę zastosować myślnika między cyframi, by skrócić zapis. Co mogę zrobić?
  • Gdybym pojechała, tobym zobaczyła
    5.06.2017
    5.06.2017
    Bardzo dziękuję za dotychczasową pomoc i proszę Państwa o opinię w następującej sprawie. Wiem, że toby powinno się pisać razem. Spotkałam się jednak z zapisem rozdzielnym w jednej z powieści dla dzieci: Gdybym pojechała, to bym zobaczyła … Czy to błąd, czy jednak w pewnych sytuacjach można te słowa zapisać osobno?

    Dziękuję.
  • Hiob czy Job?
    10.01.2006
    10.01.2006
    Witam serdecznie,
    w polszczyźnie występuje równolegle imię Hiob i Job na określenie tej samej postaci biblijej. Skąd się wzięła ta pierwsza, dziś bardziej popularna nazwa?
    Joba wprowadziła Biblia Wujka. Hiob w oficjalnych katolickich tłumaczeniach pojawił się w Biblii Tysiąclecia, natomiast funkcjonował i był znany wcześniej (wiem np o wydaniu Ogniem i mieczem z 1965 r., gdzie to imię jest tak użyte). Skąd to drugie imię, skoro do 1966 r. w całym Kościele był to Job?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • Hreczkosiej
    30.03.2016
    30.03.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie funkcjonowanie słowa hreczkosiej w czasach Mikołaja Reja. Czy wówczas stosowano wspomniane określenie?
    Intryguje mnie charakter wyrazu; wydaje mi się, że zawiera nutę pogardy, jednak nie mogę znaleźć potwierdzenia słuszności swoich przeświadczeń. Nurtują mnie zależności między hreczkosiejem a człowiekiem poczciwym ojca polskiej prozy. Rej chwalił żywot szlachcica-ziemianina; czy ówcześni przeciwstawiali Rejowej gloryfikacji zasiedziałego na roli szlachcica?
  • Jak nazwać dwie pierwsze dekady stulecia?
    12.09.2019
    12.09.2019
    Szanowna Poradnio!
    Urodziłem się w latach siedemdziesiątych XX wieku. Dorastałem w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. A moja córka, urodzona w 2007 r., dorastała w jakich latach? Dwutysięcznych? Jednostkowych? A teraz (2019) jakie mamy lata? Naste? Czy jedynie możemy je nazwać pierwszą i drugą dekadą XXI w.?
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • minisłownik
    9.12.2003
    9.12.2003
    Opracowałem książkę-poradnik sztuki fotografowania. Wzbogaciłem ją o słowniczek terminów fotograficznych. Nazwałem go „Minisłownikiem fotoamatora”.
    Raptem komputerowy poprawiacz błędów każe mi rozdzielić słowo minisłownik na dwie części, co mi zupełnie „nie gra”. Co wybrać? Ja twardo optuję za minisłownikiem. Słownik opracowany przez fachowców podpowiada mi pisownię rozdzielną…
    Łączę wyrazy szacunku,
    Włodzimierz Barchacz
  • nie tyle…, co…

    1.10.2007
    1.10.2007

    Dzień dobry Państwu!

    Mam małe pytanie. Czy używając w zdaniu nie tyle, zawsze trzeba później zastosować ile, czy może to być co? Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że nie tyle…, co… jest niepoprawne, natomiast 4-tomowy słownik języka polskiego dopuszcza tę formę. Jak jest naprawdę i czy obie te wersje różnią się czymś zasadniczym?

    Kłaniam się,

    Andrzej Nowakowski

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego